سوال: مترجم شدن در ده مرحله

هر روز پیام های زیادی دریافت می کنم از دوستانی که مایلند وارد کار ترجمه کتاب بشوند. متن زیر برای این دوستان است، امیدوارم به کار علاقه مندان ترجمه بیاید.

1. زمینه: ببینید مایلید در چه زمینه ای فعالیت کنید. زمینه ای را انتخاب کنید که می شناسید، در آن مطالعه قبلی دارید، اصطلاحات تخصصی آن زمینه را بلدید، کتاب های متعددی درباره اش خوانده اید، همیشه ادبیات داستانی بهترین انتخاب نیست. ممکن است بتوانید مترجم خوبی برای متون پزشکی، فنی و مهندسی، روانشناسی، مدیریت، کتاب های کودکان یا ده ها زمینه دیگر باشید. درست است که در حین کار چیزهای زیادی یاد می گیرید، اما قرار نیست که کتاب یک ناشر را موش آزمایشگاهی برای آموزش خودتان بکنید.

2. زبان مبدا: ببینید در زبان مبدا چه قدر مهارت دارید. چند کتاب در زمینه مورد نظرتان به زبان مبدا خوانده اید؟ آیا بر زبان عامیانه و کوچه و بازار آن زبان هم تسلط دارید؟ آیا می توانید فیلم هایی را که به آن زبان ساخته شده، ببینید و بفهمید؟ آیا فرهنگ های لغت متعدد دارید؟ به طور مثال، اگر زبان مبدا کتاب انگلیسی است، آیا به دیکشنری های انگلیسی به انگلیسی و انگلیسی به فارسی عمومی و تخصصی دسترسی دارید؟ آیا مهارت کافی در استفاده از منابع برای به دست آوردن اطلاعات دارید؟ آیا می توانید نثر و سبک نویسنده را شناسایی کنید و از نثر و سبک نویسنده ای دیگر تمایز بدهید؟

3. حوصله: یکی از مهم ترین اصول ترجمه این است  که فرض را بر “دانستن” نگذارید. در هر موردی که تردید دارید، فرض را بر این بگذارید که “نمی دانید” و برای اطمینان به منابع معتبر مراجعه کنید. ببینید آیا حوصله این را دارید که مرتب به منابع مراجعه کنید؟

3. زبان مقصد (در این مورد، فارسی): اینکه زبان مادری تان فارسی باشد کافی نیست. چند کتاب به زبان فارسی خوانده اید؟ آیا با ادبیات کلاسیک و معاصر فارسی آشنایی دارید؟ (در هر زمینه ای که قصد ترجمه داشته باشید، آشنایی با متون کهن و معاصر فارسی ضروری است). آیا بر دستور زبان فارسی مسلطید؟ نباید فرض را بر مختصر آموزش های دبیرستانی بگذارید. عملا دانش آموزان دبیرستان های ایران هیچ آموزشی برای فنون نگارش صحیح نمی بینند. آیا خطاهای رایج در زبان فارسی را می شناسید؟ آیا دایره واژگانی کافی دارید؟ آیا به فرهنگ های معتبر فارسی به فارسی برای یافتن مترادف های صحیح دسترسی دارید؟

4. نثر و قدرت نوشتن: اگر قصد دارید مترجم بشوید، باید خودتان را به تازه ت

شما ممکن است این را هم بپسندید

4 پاسخ‌ها

  1. امید گفت:

    بسیار عالی بود
    من فکر کنم شماره سه رو نداشتم 😉

  2. با سلام
    مرحله ي دوم را بسيار مهم مي دانم. چرا كه در مواردي مي توان ضعف مترجم را در زبان مقصد اغماض نمود؛ اما اگر مترجم مفهوم متن مبدا را درك نكند، حتي اگر شيواترين نثر را هم داشته باشد، عملا كارش بي فايده خواهد بود.

  3. آمنه گفت:

    کتاب اولیه برای ترجمه را چگونه می توان یا فت؟
    آیا در ایران نیاز به مکاتبه با نویسنده هست؟چگونه می توان مطمئن شد که کتاب قبلن ترجمه نشده باشد؟آیا بانک اطلاعاتی وجود دارد؟

  4. سحر واشانی گفت:

    با درود و سپاس فراوان

    وقتی اشاره شما را به زبان مقصد دیدم بسیار خرسند شدم. متاسفانه در تدریس ترجمه در دانشگاه های ایران حتی دانشگاه هایی که از لحاظ ارزش علمی در جایگاه بالایی هستند، به نکاتی که اشاره کردید کسی توجه نمی کند، مثلا تسلط به زبان مبدا، رسم الخط یا حتی توانایی داشتن در شناسایی سبک و سیاق نویسنده .

    تندرست و پایدار باشید